بسیاری از کشاورزان در فصل کشت با یک دغدغه مشترک روبه‌رو هستند: تأمین کود، بذر، سم و ادوات مورد نیاز. افزایش هزینه‌ی نهاده‌ها و محدودیت نقدینگی فشار مالی زیادی بر دوش تولیدکنندگان ایجاد کرده است، در حالی که درآمد اصلی آن‌ها معمولاً تنها پس از برداشت محصول حاصل می‌شود.
در چنین شرایطی، فناوری‌های مالی (لندتک) به‌عنوان ابزاری نوین، امکان تأمین اعتبار و تسهیل خرید نهاده‌ها را برای کشاورزان فراهم می‌کنند. سامانه‌ی مزرعه با همکاری بانک‌ها و صندوق‌های مالی، طرح خرید اقساطی نهاده‌ها و ماشین‌آلات را به روشی ساده و کارآمد ارائه می‌دهد.
این راهکار نوآورانه با هدف کاهش فشار مالی بر کشاورزان، افزایش دسترسی به منابع مالی برای خرید نهاده‌های باکیفیت و ارتقای بهره‌وری اقتصادی در کشاورزی طراحی شده است و نمونه‌ای موفق از پیوند فناوری، سرمایه و تولید در کشاورزی ایران به شمار می‌رود.
در ادامه، این مقاله به بررسی چگونگی بهره‌مندی کشاورزان از لندتک و مزایای خرید اقساطی نهاده‌ها می‌پردازد.
لندتک در کشاورزی چیست و چرا اهمیت دارد؟
لندتک در کشاورزی، یا فناوری‌های وام‌دهی دیجیتال، یکی از زیرشاخه‌های مهم فین‌تک (FinTech) به شمار می‌آید. این فناوری با بهره‌گیری از ابزارهای دیجیتال، فرآیند ارائه و دریافت تسهیلات مالی را هوشمند، سریع و شفاف می‌کند و دسترسی کشاورزان به منابع مالی را آسان‌تر می‌سازد.
در بسیاری از کشورها، پلتفرم‌های لندتک با تحلیل داده‌های مالی، اقلیمی و عملکرد مزرعه، اعتبار کشاورزان را به‌صورت هوشمند ارزیابی می‌کنند و به آن‌ها امکان می‌دهند بدون نیاز به وثیقه‌های سنگین، برای خرید نهاده‌ها، تجهیزات یا توسعه مزرعه، وام دریافت کنند. این رویکرد، علاوه بر افزایش بهره‌وری و کاهش فشار مالی کشاورزان، به شفافیت مالی در زنجیره تأمین کشاورزی نیز کمک می‌کند.
در ایران نیز با توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و افزایش تمایل بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در کشاورزی، بستر مناسبی برای اجرای طرح‌های لندتک فراهم شده است. نمونه‌هایی از این حرکت را می‌توان در پلتفرم سامانه‌ی مزرعه مشاهده کرد. سامانه‌ی مزرعه با همکاری نهادهای مالی، در تلاش است ارتباط مستقیم و شفاف بین کشاورزان، تأمین‌کنندگان نهاده و سرمایه‌گذاران ایجاد کند تا فرآیند تأمین مالی کشاورزی به شکلی پایدار، شفاف، منصفانه، امن و قابل اعتماد انجام شود.
فرآیند دریافت وام کشاورزی از طریق سامانه مزرعه (۶ مرحله)
کشاورزان می‌توانند بدون نیاز به مراجعه حضوری و به‌سادگی از طریق سامانه‌ی مزرعه برای دریافت وام خرید نهاده‌های کشاورزی اقدام کنند. مراحل دریافت وام به شرح زیر است:
۱٫ ثبت مزرعه و کشت در سامانه مزرعه
کشاورز اطلاعات مزرعه و نوع کشت خود را در سامانه‌ی مزرعه ثبت می‌کند تا ارزیابی دیجیتال مزرعه انجام شود. در این مرحله، با استفاده از کلان‌داده‌های سامانه و الگوریتم‌های هوش مصنوعی، صحت اطلاعات مزرعه و نوع کشت آن بررسی می‌شود.
نیازهای مزرعه و کشت، همراه با پتانسیل درآمدی آن، در قالب یک گزارش فنی تدوین و در اختیار نهادهای مالی قرار داده می‌شود. این گزارش، سطح ریسک فنی، مالی، بازاری، اقلیمی و مدیریتی مزرعه را برای اعطای وام تعیین می‌کند و بر اساس آن، چیدمان تضامین بازپرداخت وام مشخص خواهد شد.
لینک مقاله آموزش ثبت مزرعه و کشت
ویدیو ثبت ابعاد زمین
ویدیو آموزش ثبت کشت
۲٫ اعتبارسنجی بانکی
در مرحله‌ی بعد، رفتار مالی کشاورز در چند سال گذشته بررسی و استعلام می‌شود. این رتبه بر اساس سوابق مالی و بانکی، سابقه بازپرداخت وام‌ها و وضعیت چک‌های واگذار شده تعیین می‌شود و برای ارزیابی میزان وام و سطح ریسک ضروری است.
کشاورز و ضامن وی در زمان اخذ وام نباید چک برگشتی رفع سوءاثر نشده یا اقساط وام سررسید گذشته داشته باشند.
۳٫ معرفی یا افتتاح حساب در بانک مهر
برای واریز مبلغ وام، لازم است کشاورز حساب بانکی در بانک مهر ایران داشته باشد یا افتتاح کند. در صورتی که حساب بانک مهر ندارید، نگران نباشید؛ زیرا افتتاح حساب در این بانک کاملاً آنلاین است و نیازی به مراجعه حضوری ندارد.
برای افتتاح حساب بانک مهر، کافی است در اپلیکیشن کیو بانک درخواست افتتاح حساب ثبت کنید.
۴٫ معرفی ضامن معتبر
کشاورز یک یا دو ضامن معتبر معرفی می‌کند؛ تعداد ضامن‌ها بستگی به میزان وام و رتبه اعتباری کشاورز دارد. بررسی، اعتبارسنجی و تأیید ضامن‌ها توسط بانک انجام می‌شود.
۵٫ پیش‌فاکتور و پیش پرداخت
پس از تعیین فروشگاه و صدور فاکتور خرید نهاده‌ها، کشاورز می‌بایست درصدی از مبلغ فاکتور (۳۰ درصد) را به‌عنوان تضمین پرداخت کند.
با این حال، اگر فروشگاه دارای خط اعتباری نزد سامانه‌ی مزرعه و کشاورز دارای کیف پول در سامانه باشد، نیازی به پرداخت پیش‌پرداخت نیست و مبلغ کل وام مستقیماً در اختیار کشاورز قرار می‌گیرد.
۶٫ دریافت وام به ارزش فاکتور
کشاورز می‌تواند با وام، نهاده‌ها را از فروشگاه معرفی‌شده خریداری کند و از تخفیف نقدی یا شرایط ویژه بهره‌مند شود.
پس از تأیید نهایی، مبلغ وام به ارزش فاکتور به حساب کشاورز واریز می‌شود.
نکات تکمیلی:
- مبلغ وام: بین ۵۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان
- مدت بازپرداخت: بین ۶ تا ۳۶ ماه
- شرایط دریافت: وام به کشاورزانی تعلق می‌گیرد که در بخش زراعت، باغداری یا گلخانه فعالیت دارند
- اقساط: به ازای هر ۱۰۰ میلیون تومان، ماهیانه ۳ میلیون تومان پرداخت می‌شود
- مدت زمان دریافت: از زمان ثبت درخواست تا واریز وام حدود یک هفته طول می‌کشد
- مهلت تکمیل پرونده: ۷۲ ساعت از زمان ثبت درخواست
- فروشگاه‌های همکار: امکان خرید از فروشگاه‌های همکار سامانه‌ی مزرعه در تمامی شهرها
کشاورز می‌تواند با وام دریافتی، نهاده‌ها را از فروشگاه معرفی‌شده خریداری کرده و از تخفیف نقدی یا شرایط ویژه بهره‌مند شود.
مزایای طرح خرید اقساطی نهاده برای کشاورزان:
- پشتیبانی کارشناسان مزرعه در تمامی مراحل: از زمان ثبت درخواست تا دریافت وام، کارشناسان در کنار کشاورز هستند تا در صورت بروز هرگونه مشکل، راهنمایی لازم را ارائه دهند.
- کاهش رفت‌وآمد و صرفه‌جویی در زمان: بسیاری از مراحل به‌صورت غیرحضوری و از طریق سامانه مزرعه پیگیری می‌شود.
- کمک به برنامه‌ریزی مالی بهتر مزرعه: پرداخت اقساطی هزینه‌ها باعث می‌شود کشاورز بتواند هزینه‌های کشت، آبیاری و برداشت را بهتر مدیریت کند و فشار مالی کمتری در طول فصل داشته باشد.
معایب طرح لندتک:
پرداخت اقساط به‌صورت ماهانه: در حال حاضر بازپرداخت وام به‌صورت اقساط ماهانه انجام می‌شود.این موضوع ممکن است برای کشاورزانی که درآمدشان فصلی است، چالش ایجاد کند. با این حال، مزرعه در حال رایزنی با بانک و صندوق سرمایه‌گذاری است تا امکان بازپرداخت سرخرمن در مراحل بعدی طرح فراهم شود.
جمع بندی:
تأمین کود، بذر، سم و ادوات برای کشاورزان همواره چالش‌برانگیز است. سامانه مزرعه با ارائه وام خرید اقساطی و پشتیبانی کامل، با افزایش قدرت مالی کشاورز بواسطه خرید نقدی، دسترسی به نهاده‌های باکیفیت‌تر را برای ایشان آسان می‌کند.
