گندم دیم، به‌ویژه در مناطق کم‌آب، نیازمند مدیریت دقیق تغذیه‌ای است تا عملکرد مطلوبی داشته باشد. استفاده به‌موقع از کودها و کوددهی در هر مرحله فنولوژی (رشد) گندم، با توجه به محدودیت‌های آبی، اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مقاله، به بررسی توصیه‌های کودی برای مراحل مختلف رشد گندم دیم و نقش سامانه “مزرعه” در بهینه‌سازی این فرایند می‌پردازیم.
۱) آماده‌سازی خاک و اصلاح آن
استفاده از کودهای فسفاته و پتاسیمی پیش از کاشت، به بهبود ذخایر غذایی خاک کمک می‌کند. اگر خاک دارای کمبود مواد آلی است، افزودن کودهای آلی مانند کمپوست و کود دامی نیز توصیه می‌شود. در صورت وجود شوری یا مشکلات بافت خاک، سامانه مزرعه می‌تواند با تحلیل شرایط خاک، توصیه‌های کودی اختصاصی ارائه دهد تا خاک آماده رشد گیاه شود.
۲- مرحله سبز شدن
در این مرحله، تأمین مقدار محدودی نیتروژن (مثل کود اوره) می‌تواند به استقرار بهتر گیاه کمک کند. مصرف نیتروژن باید کنترل‌شده باشد تا گیاه دچار گیاه‌سوزی و تنش نشود.
۳- مرحله حداکثر پنجه‌زنی
در این مرحله، تأمین ریزمغذی‌ها برای رشد بهتر گیاه ضروری است. استفاده از زینک، بر و مس به تقویت گیاه و رشد پنجه‌ها کمک می‌کند و همچنین به گیاه در جذب بهتر سایر مواد مغذی و مقابله با تنش‌ها یاری می‌رساند. توجه داشته باشید که نحوه استفاده از کودها باید به صورت محلول پاشی و میزان مصرفی آن‌ها بر اساس مساحت زیرکشت متفاوت خواهد بود. در مورد میزان و نحوه مصرف این ریز مغذی‌ها، از سامانه مزرعه استفاده کنید تا از کوددهی بهینه بهره‌مند شوید.
۴- مرحله ساقه‌روی
در این مرحله، همزمان با گرم شدن هوا و شروع بارش‌های بهاره، مرحله دوم کودپاشی اوره آغاز می‌شود. در صورت مساعد بودن شرایط محیطی، می‌توان از کودهای پتاس بالا مانند ۱۲-۱۲-۳۶ به‌صورت محلول‌پاشی استفاده کرد. مصرف این کودها به استحکام ساقه‌ها کمک کرده و گیاه را برای ادامه رشد در شرایط دیم مقاوم‌تر می‌کند.
۵- مرحله خوشه‌دهی
برای بهبود تشکیل دانه‌ها، استفاده از کودهای آلی نظیر اسید آمینه و ریزمغذی‌های کامل ضروری است. این عناصر به انتقال مواد غذایی به خوشه‌ها و افزایش تعداد و کیفیت دانه‌ها کمک می‌کنند. در شرایط دیم، توجه به زمان و دقت در مصرف کود در این مرحله، بهره‌وری را افزایش می‌دهد.
۶- مرحله پر شدن دانه
پتاسیم یکی از ضروری‌ترین عناصر برای پر شدن دانه‌های گندم است. سامانه مزرعه پیشنهاد می‌دهد که پیش از کاشت، این عنصر به خاک اضافه شود و در صورت نیاز، در مرحله رشد به‌صورت محلول‌پاشی اعمال گردد. توصیه‌های کودی برای کشت دیم و کشت آبی گندم متفاوت است. سامانه مزرعه با در نظر گرفتن نوع کشت (دیم یا آبی)، به شما توصیه‌های کودی اختصاصی ارائه می‌دهد و بر اساس آن، بهترین زمان و مقدار کود مورد نیاز برای شما را محاسبه می‌کند.
۷- برداشت
پس از برداشت گندم دیم، در صورت پیش‌بینی بارش‌های مناسب، استفاده از کودهای دامی یا کمپوست برای تقویت خاک در فصل بعد بسیار مؤثر است. در این شرایط، اطلاع از وضعیت بارندگی‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. بنابراین، به کشاورزان پیشنهاد می‌شود که با استفاده از هشدارهای هواشناسی سامانه “مزرعه”، زمان مناسب برای انجام عملیات کودپاشی را شناسایی کرده و بر اساس توصیه کودی اختصاصی عملیات کودپاشی را انجام دهند.
چرا سامانه مزرعه برای مدیریت کودی گندم دیم ضروری است؟
در سامانه مزرعه، با تحلیل دقیق شرایط خاک، بارندگی و مراحل فنولوژی گندم دیم، شما برنامه توصیه کودی اختصاصی دریافت خواهید کرد. این برنامه به کشاورزان کمک می‌کند تا در هر مرحله از رشد گندم، نوع کود، زمان مصرف و مقدار مورد نیاز را به‌درستی انتخاب کنند. این امر تأثیر مستقیم بر رشد گیاه و محصول نهایی دارد. با توصیه‌های کودی اختصاصی سامانه مزرعه، کشاورزان می‌توانند در شرایط متغیر دیم بازدهی مزرعه خود را به حداکثر برسانند.
چطوری توصیه کودی سامانه مزرعه را استفاده کنم؟
برای استفاده از توصیه‌های کودی دقیق سامانه مزرعه، کافی است آن را از طریق لینک اینجا بر روی تلفن همراه خود نصب کنید. پس از نصب، با وارد کردن موقعیت دقیق زمین و نوع کشت (دیم یا آبی)، سامانه به تحلیل اطلاعات مزرعه شما پرداخته و توصیه کودی اختصاصی زمین و کشت شما را ارائه می‌دهد.
